Mind
Map อีกตัวช่วย เรื่องความจำ
Mind Map หรือ แผนที่ความคิด เป็นวิธีจดบันทึกความคิดด้วยทักษะของสมองสองซีก เพื่อให้เห็นภาพของความคิดที่หลากหลายมุมมอง
กว้าง และชัดเจน เขียนตามความคิดที่เกิดขึ้นขณะนั้น เขียนเหมือนต้นไม้แตกกิ่งก้านสาขาออกไปเรื่อย
ๆ ช่วยทำให้สมองได้คิด ได้ทำงานตามธรรมชาติใช้จินตนาการอย่างเต็มที่
Mind Map เป็นการนำความรู้เรื่องสมองมาใช้ประโยชน์อย่างสูงสุด
ธัญญา ผลอนันต์ นักบริหารและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เป็นผู้นำความคิดและวิธี
การเขียน Mind Map® เข้ามาใช้
และเผยแพร่ในประเทศไทย เมื่อปี 254
ผู้ประสิทธิ์ประสาทคือ
โทนี บูซาน (Tony Buzan) ชาวอังกฤษ เมื่อปี 2517
เป็นผู้นำเอาความรู้เรื่องสมองมาปรับใช้เพื่อการเรียนรู้ของเขา
โดย พัฒนาการจดบันทึกแบบเดิมที่เป็นตัวอักษร
เป็นบรรทัด ๆ เป็นแถว ๆ ใช้ปากกาหรือดินสอสีเดียวในการจดบันทึก เปลี่ยนมาเป็นบันทึกด้วยคำสั้น ๆ ภาพ สัญลักษณ์ แบบแผ่รัศมีออกรอบ ๆ ศูนย์กลางเหมือนการแตกแขนงของกิ่งไม้
ใช้สีสันหลากหลาย โทนี
บูซาน เขียน Mind Map® บันทึกทุก
ๆ เรื่อง ทั้งชีวิตส่วนตัวและการงาน เช่น การวางแผน การตัดสินใจ การช่วยจำ
การแก้ปัญหา การนำ
เสนอ
และการเขียนหนังสือ เป็นต้น
การบันทึกแบบนี้เป็นการใช้ทักษะการทำงานร่วมกันของสมองทั้งสองซีก
คือ ซีกซ้าย วิเคราะห์ คำ ภาษา สัญลักษณ์ จัดลำดับ ความเป็นเหตุเป็นผล ส่วนสมองซีกขวา
จะทำหน้าที่สังเคราะห์ คิดสร้างสรรค์ จินตนาการ ความงาม ศิลปะ จังหวะ
โดยมีแถบเส้นประสาทคอร์ปัสคอโลซั่มเป็นเสมือนสะพานเชื่อม
ข้อแนะนำในการเขียน
Mind Map
แก่นแกน (ภาพกลาง)
มีขนาดพอเหมาะไม่ใหญ่หรือเล็กเกินไป ถ้าใหญ่จะทำให้เหลือเนื้อที่สำหรับขยายกิ่งก้าน
สาขาของมายด์แมปออกไปได้น้อยลง แต่ถ้าเล็กไปก็จะทำให้ไม่น่าสนใจสมองไม่จำ ขนาดที่เหมาะสมสำหรับกระดาษขนาด
เอ 4 คือเหรียญ 10 บาท
ห้ามล้อมแก่นแกน ด้วยเส้นรอบวงใด ๆ ทั้งสิ้น ยกเว้นว่าจะมีนัยสัมพันธ์กับเรื่องนั้น ๆ เช่น อาณาเขตเกาะ หรือประเทศ ปกหนังสือ
. เส้นของกิ่งแก้วต้องโยงเชื่อมต่อกับแก่นแกนเสมอ ต้องมีจุดใดจุดหนึ่งสัมผัสกับส่วนใดส่วนหนึ่งของแก่นแกน เส้นจะลอยอยู่โดด ๆ ไม่ได้ ในกิ่งแก้วเดียวกัน กิ่งก้อยที่แตกออกมาก็ต้องเชื่อมต่อกันด้วย
คำยิ่งสั้นยิ่งดี หากเขียนเพื่อคิดต่อต้องพยายามให้คำสั้นที่สุด เป็นคำมูลได้ยิ่งดี แต่หากเขียนเพื่อจดจำแล้วใช้คำมูลหลายคำได้ (คำมูลคือคำที่มีหนึ่งหรือหลายพยางค์ และมีความหมายอย่างน้อยหนึ่งความหมาย เช่น กิน มะม่วง มะละกอ)
เส้นต้องมีความยาวสัมพันธ์กับคำหรือภาพ หากเส้นยาวมากเกินไปจะทำให้เสียพื้นที่ในการขยายไปโดยไม่จำเป็น นอกจากนั้น เมื่อเส้นยาวเท่า ๆ กับคำแล้ว ยังช่วยในการฟื้นความจำไว้เมื่อนึกคำไม่ออกว่าคำนั้น ควรจะสั้นหรือยาวเท่าไร
กิ่งก้อย ที่แตกแขนงออกมาจาก กิ่งแก้วเดียวกันควรมีสีเดียวกันทั้งแขนง เพื่อช่วยให้จำง่าย จำเป็นชุด ๆ ไปนอกจากนั้น หากเขียนมายด์แมปชำนาญขึ้น เราอาจใช้สีประจำกับความคิดต่าง ๆ เช่น สีแดงกับเรื่องด่วน เมื่อใช้สีที่ส่อไปถึงเนื้อหาด้วยแล้ว ก็จะยิ่งผูกโยงเรื่องไว้กับหลาย ๆ สิ่งทำให้เราจำง่ายขึ้น
ต้องแตกกิ่ง ณ จุดสุดท้ายของเส้นเสมอ อย่าไปแยกกิ่งออกมาจากกลางเส้น ยกเว้นกรณีที่มีข้อย่อยมากมาย จนแตกปลายเส้นไม่หมด การแตกกิ่งจากกลางเส้นทำให้ความคิดไม่ลื่นไหลเท่าที่ควร
เวลาเขียนมายด์แมปบนกระดาษแผ่นเดียว ระวังอย่าหมุนกระดาษกลับเป็นวงกลมจนทำให้เขียนคำบางคำกลับหัวกลับหาง อ่านยาก พยายามเอียงกระดาษไปทางซ้ายหรือขวาให้ไม่เกิน 50 องศา
.ไม่ควรใช้วลีหรือประโยค ในมายด์แมป เลือกแต่คำที่เป็นประเด็นหลักเท่านั้น เลือกคำที่สั้น กระชับ ตรงประเด็น เขียนแต่ คำมูล เท่านั้นจะดีที่สุด
เส้นทุกเส้น ของกิ่งแก้วและกิ่งก้อย ต้องโยงเชื่อมต่อกัน อย่าเขียนเส้นให้ขาดหรือแหว่ง เพื่อให้ความคิดเชื่อมโยงกันอย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย
ห้ามเขียนภาพ หรือ คำ แล้วล้อมด้วยวงกลมหรือรูปเหลี่ยม เพราะทำให้ความคิดไม่ลื่นไหล ทั้งยังเสียพื้นที่ในช่วงของเส้นที่ไม่มีคำไปโดยเปล่าประโยชน์ หากต้องการเน้น คำ หรือ ภาพ ให้เขียนลง “บน” เส้น แล้วค่อยล้อมวงรอบให้วงอยู่ส่วนบนของเส้นเช่นเดียวกับคำ หรือภาพที่ต้องการเน้น อย่าลืมเขียนเส้นให้ยาวเกินวงกลมหรือสี่เหลี่ยมออกมาเล็กน้อย เพื่อเปิดโอกาสไว้ต่อความคิดในอนาคต
ห้ามเขียนคำ/ภาพปิดท้ายเส้น เพราะเป็นการปิดกั้นไม่ชวนให้คิดต่อ ยกเว้นเมื่อเขียนจบแล้ว จะวาดภาพประกอบปิดท้ายปลายกิ่ง เพื่อความสวยงามได้ แต่จะให้ดีก็ควรมีเส้นรองรับไว้ด้วย
ห้ามเขียนคำ/ภาพทั้งบนและใต้กิ่งเดียวกัน เพราะหากกิ่งนั้นแตกแขนงออกไปจะสับสนว่าข้อความที่แตกออกมาเชื่อมกับคำบน หรือคำล่าง ยกเว้นว่าจะเป็นเรื่องเดียวกัน แต่เป็นคนละภาษาหรือใช้ศัพท์ที่ต่างกัน
หลีกเลี่ยงการแตกกิ่งไปทางทิศเหนือหรือใต้ (บนล่าง) เพราะไม่สะดวกเวลาเขียน และเวลาอ่าน
ตัวอย่าง Mind Map
Mind Map สามารถช่วยคุณทำอะไรได้หลายอย่างนี้ เป็นเพียงเศษเสี้ยวหนึ่งเท่านั้น :D
มีความคิดสร้างสรรค์มากขึ้น
แก้ปัญหา
สอบผ่านด้วยเกรดที่ดี
ประหยัดเวลา
จัดระเบียบและเห็นความคิดอย่างชัดเจน
มีสมาธิ
ความจำดีขึ้น
เรียนรู้ได้เร็วขึ้น
และมีประสิทธิภาพมากขึ้น
สนุกสนานกับการเรียน
มองเห็นภาพรวมทั้งหมด
ช่วยในการวางแผน
ช่วยในการสื่อสาร
รอดชีวิต !! (จากเรื่องหน้าแตก)
รอดชีวิต !! (จากเรื่องหน้าแตก)
อนุรักษ์ต้นไม้
(ประหยัดกระดาษ)
ข้อมูลดี ดี จาก
http://www.book-dd.com
http://www.book-dd.com
http://www.chirpydesign.com/20-mind-map-art
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น